معرفی :
سامانه یکپارچه مجوزها زیر نظر وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران در راستای رفع مشکلات مرتبط با صدور و استفاده از مجوزهای تجارت خارجی، راه اندازی شد. این سامانه سعی در کاهش یا حذف موارد زیر را دارد:
• جعل یا مخدوش نمودن مجوزها
• تشخیص انسانی لزوم یا عدم لزوم مجوز
• امکان فساد و تأخیر زمانی زیاد در فرآیند ترخیص به علت اصالت سنجی دستی مجوزها
• امکان استفاده مجدد از یک مجوز
• بی اطلاعی دستگاه های صدور مجوز از میزان مجوزها توسط واحدهای زیر مجموعه خود
• بی اطلاعی از عدم ورود کالاهای غیر مجاز
• امکان استفاده از مجوزها منقضی
• ایراد خسارت فراوان از طریق عدم وصول حقوق حقه دولت از طریق ورود کالا بدون مجوزهای مورد نیاز
• شکل گیری خطر امنیت غذایی، دارویی و سلامتی جامعه به صورت غیر مستقیم
راه تقابل با این مشکلات عبارتست از: «حذف کلیه مجوزهای کاغذی و تبادل الکترونیکی داده‌های مجوزها بین سازمان‌های مبدا و مقصد». لازم به ذکر است در هر فرآیند تبادلی بین دو طرف، وجود یک طرف سوم که ذی نفع نباشد ضروری می‌نماید. در فرآیند صدور و استفاده از مجوزهای ورود، ترخیص، صادرات و ترانزیت هم مجموعه‌ای از اطلاعات بین سازمان‌ها و ارگان‌ها مبادله می‌گردد. بنابراین به منظور حفظ منافع طرفین، سامانه‌ای باید طراحی گردد تا به عنوان یک مرکز تبادل داده نقش سوم را ایفا نماید.
اهداف سامانه یکپارچه مجوزها
وجود سامانه یکپارچه مجوزهای الکترونیک در جهت تحقق اهداف زیر است:
• انتقال داده بین سازمان های مولد و استفاده گر مجوز
• نظارت سیستماتیک بر امر صدور مجوز ترخیص کالا
• جلوگیری از جعل مجوزهای واردات، صادرات و ترانزیت با ثبت آنها در یک پایگاه تبادل داده و استعلام استفاده کنندگان مجوز و نهادهای نظارتی در مواقع لزوم
• سهولت تشخیص صحت مجوز و امضاهای تاییدکنندگان آن توسط کارشناس سازمان استفاده گر و عدم امکان انکار یا جعل امضا
• غیرفعال گردیدن امضای افراد در صورت انقضای تاریخ مسئولیت یا خروج از سازمان
• ردیابی کالا در زنجیره تامین
مصوبات قانونی سامانه مجوزها به شرح ذیل می باشد:
آیین نامه اجرایی مواد ۵ و ۶ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مصوبه هیئت وزیران مورخ ۱۳۹۵/۰۴/۲۲ طبق ماده ۳ این مصوبه کلیه مجوزهای تجاری بایستی از بستر سامانه جامع تجارت صادر، استفاده و در اختیار سایر سازمان ها و سامانه ها قرار گیرد.
تبصره ۲ مصوبه جلسه ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی با موضوع “راه اندازی سامانه شناسایی کالای قاچاق” با حضور معاون اول، در تاریخ ۹۰/۱۰/۰۳ : بنا به تصمیم هیئت محترم وزیران کلیه وزارتخانه و دستگاه های اجرایی موظفند از تاریخ ۹۰/۱۱/۲۲ تمام مراحل ثبت اطلاعات برای صادرات و صدور مجوز برای واردات کالا و ترخیص کالا از گمرک و مراحل نظارت و بازرسی را از طریق سامانه جامع نرم افزار شناسایی انجام دهند.
