یکی از راه‌های ارتباطی آسوده و ایمن جهت جابه‌جایی هرگونه کالا و یا حتی مسافران، حمل و نقل دریایی است. این نوع از حمل و نقل توسط انواع مختلفی از وسایل شناور مثل کشتی و قایق انجام می‌شود. یکسری از کالاها به دلیل داشتن وزن زیاد، قابلیت جابجایی با سایر روش‌ها را ندارد از این رو روش حمل دریایی اهمیت زیادی پیدا می‌کند.
حمل بار دریایی
جابه‌جایی بار از طریق راه‌های آبی یک روش حمل و نقل دریایی بین المللی است. این روش حمل کالا از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون‌به‌صرفه‌تر از سایر راه‌ها می‌تواند باشد که به انواع مختلفی انجام می‌شود.
حمل دریایی اهمیت ویژه‌ای در تاریخ تجارت کشورها دارد. طوری که امروزه روش حمل و نقل دریایی برای تجارت بین المللی از اصلی‌ترین راه‌ها در جابه‌جایی کالا به شمار می‌رود و درصد بالایی از تجارت جهان را به خود اختصاص داده است.
هزینه حمل بار با کشتی
به طور کلی باید گفت هزینه ارزان و مقرون‌به‌صرفه این روش یکی از مزایای آن است. اما هزینه حمل و نقل دریایی بستگی به عوامل مختلفی دارد. این عوامل شامل نوع کالا، حجم بار، ببمه باربری، انبارداری و شیوه حمل دریایی است.
انواع حمل و نقل دریایی
واردات و صادرات کالا از راه آبی به انواع مختلفی انجام می‌شود که این موضوع به‌خوبی نشان‌دهنده اهمیت حمل و نقل دریایی در تجارت جهان است. در ادامه به برخی از انواع روش حمل دریایی می‌پردازیم.
روش کراس استافینگ
این روش هنگام تحریم و در بنادر کوچک کاربرد دارد؛ به عنوان مثال زمانی که بندر مقصد توانایی پهلوگیری کشتی‌های بزرگ را ندارد. در این شرایط کشتی بزرگ در جایی دیگر پهلو می‌گیرد و بار به داخل یک کشتی کوچک‌تر تخلیه شده و به بندر مقصد منتقل می‌شود. این روش حمل و نقل دریایی هم در صادرات و هم واردات کالا نقش دارد.
روش ترانسشیپ
این روش زمانی استفاده می‌شود که برخی از کشورها به دلیل عدم دسترسی به آب‌های آزاد نمی‌توانند به صورت دریایی کالاهای خود را حمل کنند. در این نوع از حمل و نقل دریایی، بارها در یک بندر نزدیک مقصد متوقف و سپس توسط راه زمینی یا هوایی هدایت می‌شوند.
روش گروپاژ
صاحب وسیله حمل و نقل، کالاهای مشترکی که توسط فروشندگان متفاوت تولید شده و به یک مقصد هدایت می‌شوند را روی یک کشتی بارگیری کرده و اقدام به دریافت بارنامه گروهی می‌کند.
روش چارترینگ
زمانی که کالا حجم و وزن زیادی داشته باشد و یا حاوی بسته‌بندی خاصی نباشد از این روش استفاده می‌شود. در چنین موقعی فرستنده می‌تواند کل کشتی را چارتر یا به عبارتی اجازه کامل کند.
مزایای حمل و نقل دریایی
- از جمله مزیت‌های این روش حمل و نقل، می‌توان به هزینه مناسب و مقرون‌به‌صرفه آن اشاره کرد. این ویژگی یکی از دلایل ترجیح اکثر افراد برای واردات و صادرات کالا است.
- حمل و نقل دریایی برای بارهایی که وزن و حجم بالایی دارند می‌تواند بسیار مناسب باشد. در مواقعی که امکان جابه‌جایی با روش هوایی یا زمینی وجود ندارد از این راه می‌توان استفاده کرد.
- میزان آلودگی محیط زیست کاهش می‌یابد.
- ایمنی در این روش افزایش یافته و میزان آسیب و خسارت به بار کم می‌شود.
- در این نوع جابه‌جایی نرخ کرایه‌ها ثابت است و افراد می‌توانند با اطمینان هزینه‌ها را مدیریت کنند.
- انعطاف‌پذیری حمل دریایی در این روش به دلیل تنوع انواع کشتی، زیاد است.
معایب حمل آبی
در واقع حمل و نقل دریایی معایب زیادی ندارد. به طور کلی برخی از این معایب عبارتنداز:
- مدت زمان حمل و نقل طولانی‌تر نسبت به سایر روش‌ها
- شرایط آب و هوایی نیز یکی از دلایلی است که می‌تواند باعث تاخیر در ارسال شود.
- حمل زمینی بار به مقصد اصلی پس از رسیدن به بندر
- در این نوع روش حمل ممکن است ردیابی کالا نسبت به بقیه راه‌ها دشوارتر باشد.
دلایل استفاده از حمل و نقل دریایی در ایران
از جمله دلايل واردات و صادرات کالا از راه دریایی در ایران، نزدیک بودن به آب‌های آزاد مثل خلیج فارس، دریای عمان و خزر است. با توجه به مزایای زیاد این روش که از قبل هم به آن‌ها اشاره شد، افراد به خاطر شرایطی همچون قیمت ارزان و حجم زیاد کالا راه دریایی را انتخاب می‌کنند. موقعیت ایران در داشتن آب‌های آزاد از جمله دلایلی است که باعث می‌شود علاوه بر سایر کالاها، روزانه فرآورده‌های نفتی انبوهی نیز به کشورهای دیگر ارسال شود.
حمل و نقل دریایی برای حمل چه کالاهایی مناسب است؟
انواع مختلفی از محصولات از طریق راه آبی جابه‌جا می‌شوند. به طور کلی بارها بر اساس نوع بسته‌بندی می‌توانند به چند دسته تقسیم شوند. در این قسمت به برخی از انواع بار می‌پردازیم:
- کانتینر
برای حمل کالاهایی از جمله لوازم برقی، اسباب بازی، خوراکی و سایر محصولات استفاده می‌شود. کانتینرها با توجه به ویژگی‌های خوبی که دارند توانایی حمل بسیار بالایی دارا هستند. دیوارهای فلزی کانتینر از کالا در برابر صدمات به خوبی محافظت می‌کند.
- فله خشک
این محصولات نیاز به بسته‌بندی کانتینر ندارند. از کشتی‌هایی که دارای انبار مناسب برای ریختن بار فله خشک هستند باید استفاده کرد. این بار شامل ماسه، شن، غلات، ذغال سنگ، سیمان، شکر، مواد معدنی وغیره می‌تواند باشد.
- فله مایع
جهت حمل این نوع محصولات، نیاز به کشتی‌های است که تانکر دارند. از جمله این بار شامل روغن گیاهی، بنزین و سایر محصولات مایع است.
خدمات حمل و نقل دریایی بین المللی
برای انجام تمام مراحل مربوط به صادرات و واردات کالا از راه دریایی، افراد قبل از هر گونه اقدامی نیازمند دریافت مشاوره توسط متخصصان کاربلد و با تجربه هستند. شما می‌توانید جهت کسب راهنمایی‌های لازم در رابطه با حمل و نقل کالای خود، با مشاوران ما در گسیل کالای شرق ارتباط برقرار کنید.
قوانین حمل و نقل بین المللی دریایی
- هر کشتی که به ثبت رسید باید تابع قوانین باشد.
- مالک کشتی باید تمام خسارت‌ها، بدهی به خدمه، مالیات خود را حتی در صورت ورشکستگی پرداخت کند.
- در رابطه با رهن کشتی باید گفت که فرد اجاره کننده بایستی تمامی مقررات را رعایت کرده و در صورت ارتکاب تخلف جریمه بپردازد.
- ناخدای یک کشتی نسبت به صدور بارنامه، حمل و تحويل بار به صورت صحیح و سالم موظف است.
- حمل کننده یک کشتی حاوی مسافر باید تمامی افراد را صحیح به مقصد برساند و تجهیزات لازم را جهت امنیت کافی فراهم کند.
