اظهارنامه گمرکی مهم‌ترین سند در امور گمرکی است که صاحبان کالا برای صادرات و واردات باید آن را در اختیار داشته باشند. تاجران و بازرگانان باید شناخت کافی از این سند مهم و نحوه ثبت آن داشته باشند و بتوانند طبق اصول و قوانین آن را تکمیل کند. برای معرفی کالاهای به گمرک این سند کاملا ضروری است و اهمیت زیادی دارد.
بدون ارائه این سند نمی‌توان کالاها را از گمرک ترخیص کرد. برای ثبت این مجوز باید مدارکی را ارائه کنید و مراحلی را پشت سر بگذارید. اظهارنامه گمرکی در تمام کشورها نیاز است و تمام تاجران برای انجام امور گمرکی به آن نیاز دارند. مشخصات کالا در این سند ثبت می‌شود و مامور گمرک می‌تواند اطلاع کافی از کالا داشته باشد.
اظهار کردن کالا به چه معناست؟
اظهارنامه گمرکی در حمل و نقل بین المللی اهمیت بسزایی دارد. اظهار کردن کالا به گمرک به معنی معرفی آن است تا ماموران گمرک بتوانند به کمک این مجوز تمام اطلاعات و مشخصات کالا را در اختیار داشته باشند. این سند در زمان صادرات و واردات ارائه می‌شود.
تاجران و بازرگانان برای شروع کار باید ابتدا اظهارنامه را تهیه کنند. اگر فردی این سند مهم را در اختیار نداشته باشد کالای او مجوز صادرات یا واردات دریافت نمی‌کند. صاحبان کالا از طریق این سند کالاهای خود را به راحتی معرفی می‌کنند.
اظهارنامه گمرکی یک تعهد حقوقی است و صاحب کالا مسئولیت آن را به عهده دارد. اگر مشخصات درج شده در سند با نوع و حجم کالا مغایرت داشته باشد صاحب کالا جریمه خواهد شد. در امر واردات کالا این موضوع اهمیت بسزایی دارد؛ زیرا واردات برخی کالاها غیر قانونی است.
اظهارنامه توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او به گمرک ارائه و مورد بررسی قرار می‌گیرد. این سند مجوز اصلی ترخیص کالا از گمرک است و اگر تاجر آن را در اختیار نداشته باشد نمی‌تواند کالای خود را ترخیص کند. اظهارنامه در صادرات کالا هم نقش بسزایی دارد.
مراحل انجام اظهارنامه گمرکی
برای تنظیم اظهارنامه گمرکی نیاز است تا تاجران و بازرگانان یا نماینده حقوقی آنها مراحل زیر را به ترتیب پشت سر بگذارد:
1. مرحله اول ورود اطلاعات
در این مرحله صاحب کالا باید مشخصات دقیق کالا را وارد فرم مربوطه کند. این اطلاعات شامل شرکت وارد کننده کالا هم می‌شود. نوع کالا باید به دقت ثبت شود.
2. مرحله دوم پذیرش اظهارنامه
در این مرحله اظهارنامه مورد بررسی قرار می‌گیرد و پذیرفته می‌شود. در صورتی که مغایرتی در آن دیده شود پذیرش آن رد خواهد شد و صاحب کالا باید دوباره اقدام کند.
3. مرحله سوم ارزیابی کالا
برای صادر کردن اظهارنامه گمرکی نیاز است تا کارشناسان مربوطه کالاها را به صورت فیزیکی و از نزدیک ارزیابی کنند. کالاها باید با آنچه در سند ثبت شده یکی باشند.
4. مرحله چهارم امضای متن اظهارنامه
کارشناسان ارزیابی کالا پس از بررسی فیزیکی کالاها و تأیید آنها متن اظهارنامه و فرم مربوطه را به نشانه تأیید اولیه امضا می‌کند.
5. مرحله پنجم تحویل اظهارنامه
کارشناسان سرویس ارزیابی فرم اظهارنامه را تحویل می‌گیرد تا آن را با کالاها مطابقت دهد. بررسی بار به صورت فیزیکی این امکان را به کارشناس می‌دهد تا به صورت دقیق کالا را چک کند.
6. مرحله ششم تحویل اظهارنامه گمرکی به رئیس
کارشناس سرویس ارزیابی موظف است تا در صورت صحت اظهار آن را امضا کند و به رئیس سرویس ارزیابی تحویل دهد. اما نکردن سند به معنی مغایرت آن با کالا است.
7. مرحله هفتم ارزیابی سیستمی اظهارنامه
در این مرحله اظهارنامه به صورت سیستمی و دقیق ارزیابی و پس از امضا به واحد صندوق ارسال می‌شود. در بخش صدور پروانه رئیس سرویس ارزیابی آن را امضا می‌کند.
8. مرحله هشتم فراخوانی اظهارنامه
در این مرحله صندوقدار فیش‌های واریزی را بررسی می‌کند. برای انجام این کار اظهارنامه گمرکی از سیستم فراخوانی و با فیش‌های ارائه شده تطبیق داده می‌شود تا صندوقدار بتواند آن را تایید کند.
9. مرحله نهم
در این مرحله اسناد از فیش‌های بانکی جدا می‌شوند و پروانه گمرکی توسط مسئول صندوق مهر شده و به چاپ می‌رسد. شماره پروانه روی آن درج و به صاحب کالا تحویل داده می‌شود.
مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه گمرکی
قبل از تنظیم اظهارنامه گمرکی باید مدارک مورد نیاز را آماده کنید تا در مراحل تنظیم وقفه‌ای ایجاد نشود. مدارک ارائه شده برای صدور این مجوز عبارتند از:
- بارنامه
- مجوزهای قانونی
- بیمه‌نامه
- فاکتور
- ترخیصیه
- پکینگ لیست
- کاتالوگ و بروشور
- وکالت‌نامه رسمی
- پروفرماو
- گواهی مبدأ
- کپی کارت بازرگانی
- مجوز ثبت سفارش
- پروانه صادراتی
اگر صاحب کالا مدارک مربوطه را به همراه نداشته باشد امکان صدور اظهارنامه وجود ندارد. مدارک باید به نام صاحب کالا باشد. اگر تاجر یا بازرگان خود شرایط دریافت این سند را ندارد باید از نماینده‌های قانونی خود کمک بگیرند و برای انجام این کار به آنها وکالت بدهند. صاحب کالا باید مدارک شناسایی خود را هم ارائه کند تا اطلاعات شخصی او در سیستم ثبت شود.
در بارنامه نوع و حجم بار درج شده و این می‌تواند در تأیید اظهارنامه گمرکی به تاجر کمک زیادی کند. ارائه اصل برخی مدارک الزامی است و کپی آنها قابل قبول نیست. کارشناس مربوطه لیست مدارک مورد نیاز را در اختیار شما قرار می‌دهد تا یا جمع‌آوری آنها بتوانید سریع‌تر برای دریافت اظهارنامه اقدام کنید.
نحوه تنظیم اظهارنامه گمرکی
برای تنظیم اظهارنامه گمرکی باید تمام مدارک مورد نیاز آماده باشد تا کارشناسان بتواند مراحل ثبت را پشت سر بگذارد. برای انجام این کار نیازی به مراجعه حضوری نیست و شما می‌توانید با مراجعه به سامانه به راحتی این کار را انجام دهید. در مرحله اول فرمی در اختیار شما قرار می‌گیرد که باید به درستی آن را پر کنید.
در این فرم نوع و حجم کالا و نام شرکت وارد کننده باید درج شود. وارد کردن اطلاعات مربوط به کالا و بهای آن کاملا الزامی است. بعد از پذیرفته شدن درخواست شما کارشناسان آن را کنترل و بررسی می‌کنند. اطلاعات با کالا تطبیق داده می‌شوند. کارشناس سرویس ارزیابی برای تنظیم اظهارنامه گمرکی وظیفه دارد تا کالا را به صورت دقیق بررسی و در صورت تایید و عدم مغایرت آن را امضا کند.
صندوقدار اظهارنامه را به همراه فیش بانکی تحویل می‌گیرد و مبلغ را با سیستم چک می‌کند. در این زمان اطلاعات مندرج تکمیل و پروانه برای چاپ آماده می‌شود. بعد از چاپ رئیس شماره پروانه را ثبت کرده و آن را مهر و امضا می‌کند و تحویل صاحب کالا می‌دهد. برای ترخیص کالا باید این سند ارائه شود.
توسط چه کسی اظهارنامه گمرکی تکمیل می شود؟
اولین کسی که می‌تواند اظهارنامه گمرکی را تکمیل کند صاحب کالا است که باید مسئولیت این کار مهم را بپذیرد. تاجر یا بازرگان وظیفه دارد تا قبل از صادرات و واردات ابتدا این سند مهم را تهیه کند. اگر افراد درجه یک شرایط دریافت و ارائه اظهارنامه به گمرک را نداشته باشند می‌توانند از طریق نماینده‌های مجاز خود اقدام کنند. نماینده باید برگه وکالت خود را ضمیمه دیگر مدارک کند.
مامور گمرک برای ترخیص کالا نیاز به بررسی این مدارک دارد در غیر این صورت بار را تنها به صاحب کالا تحویل می‌دهد. در فرم اول اظهارنامه باید اطلاعات مربوط به شرکت وارد کننده و نوع کالا به درستی ثبت شود؛ بنابراین نماینده حقوقی باید اطلاع کافی در این باره داشته باشد. نماینده موظف است تا به جای صاحب کالا تمام مراحل دریافت اظهارنامه را طی کند.
چه مواردی در اظهار نامه گمرکی باید نوشته شود؟
تنظیم اظهارنامه گمرکی قوانین مختص به خود را دارد و باید موارد زیر به صورت دقیق و اصولی در آن نوشته شود:
- زمان ثبت کالا و مشخصات گمرکی که قرار است صادرات و واردات در آن انجام شود باید در فرم اظهارنامه درج شود.
- نوشتن نام و مشخصات دقیق شرکتی که در حال واردات کالا است اهمیت زیادی دارد.
- نام کشور مبدأ و مقصد باید در فرم نوشته شود.
- نحوه حمل کالا از دیگر مواردی است که نوشتن آن در فرم اظهارنامه الزامی است. امروزه روش‌های مختلفی برای حمل و نقل معرفی می‌شود.
- تعداد، وزن و ارزش کالا جزو موارد مهمی هستند که باید در فرم به ثبت برسند. کالاهای با ارزش همیشه با تمهیدات بهتری حمل و نقل می‌شوند.
نکات کلیدی درباره اظهارنامه گمرکی
در زمان تنظیم اظهارنامه گمرکی نیاز است تا شما به نکات کلیدی زیر توجه داشته باشید:
- در مرحله اول باید هدف از دریافت اظهارنامه را مشخص کنید. به منظور صادرات یا واردات است.
- اظهارنامه بخش مهمی از عوارض گمرکی و تعرفه‌ها را مشخص می‌کند.
- تعداد برگه‌های اظهارنامه باید حداکثر ۴ برگ باشد.
- برای درج کدهای مرتبط در فرم دقت داشته باشید.
- در متن اظهارنامه گمرکی باید شرایط تحویل بار به درستی عنوان شود و طبق قوانین باشد.
- مشخص شدن نوع و نحوه حمل کالا از نکات مهم در این سند است.
- وزن، تعداد و ارزش کالا باید به صورت دقیق وارد فرم شود.
- فیش باید به درستی واریز شود؛ زیرا صندوقدار آن را بررسی می‌کند.
سخن پایانی
اظهارنامه گمرکی در اختیار صاحبان کالا قرار می‌گیرد تا بتوانند با مجوزهای رسمی کار صادرات و واردات را انجام دهند. در حمل و نقل بین المللی این سند اهمیت بسزایی دارد و به عنوان یک تعهد مهم تلقی می‌شود. ترخیص کالا بدون این مدرک امکان پذیر نیست. اگر تمام مدارک مورد نیاز را در اختیار داشته باشید می‌توانید در کمترین زمان برای دریافت اظهارنامه اقدام کنید. اگر مغایرتی بین اطلاعات اظهارنامه و کالای گمرک وجود داشته باشد صاحب کالا جریمه می‌شود
