تاریخچه حمل و نقل ترکیبی چیست؟
فرآیند حمل و نقل ترکیبی از دل تحولات اساسی در عرصه حمل کانتینری پدید آمد؛ تحولی که با ورود کشتیهای مخصوص حمل وسایل نقلیه (RO-RO)، شناورهای چند کاره و امکان انتقال مستقیم کامیونها به دریا و بالعکس، راهی نو برای اتصال میان خشکی و دریا گشود.
ورود کانتینرها به این عرصه، زمینهساز انتقال آسان بار بین شیوههای مختلف حمل و نقل شد. کانتینرها این امکان را فراهم کردند که کالاها بدون نیاز به تخلیه و بارگیری مجدد به صورت یکپارچه از طریق جاده، راه آهن، دریا یا هوا جابهجا شوند. در دهه ۱۹۵۰، استفاده از کانتینرها به عنوان یک نوآوری مهم در صنعت حمل و نقل بار آغاز شد.
این فناوری جدید، مزایای قابل توجهی از نظر صرفهجویی اقتصادی و بهینه سازی عملیات حمل برای ارسالکنندگان به همراه داشت. با ورود کانتینر به زنجیره حمل و نقل، فرآیند جابجایی کالاها نظم و استاندارد بالاتری پیدا کرد. همچنین، استفاده از این ابزار تحول آفرین، چالشهای فنی حمل کالا با کشتیها و سایر وسایل نقلیه را تا حد زیادی برطرف ساخت.
انواع روشهای حمل و نقل چندوجهی
روشهای حمل و نقل چندوجهی به شیوههایی گفته میشود که در آنها از دو یا چند نوع وسیله حمل و نقل به صورت یکپارچه برای جابجایی کالا استفاده میشود. در ادامه، انواع رایج این روشها را مرور میکنیم:
- ریلی/جادهای-آبی
- هوایی یا جادهای
- دریایی یا هوایی
ریلی/جادهای-آبی
ممکن است عنوان این روش کمی دشوار به نظر برسد، اما فرآیند آن بسیار ساده و قابل درک است. در این شیوه، ابتدا بار توسط قطار یا گاهی کامیون به یک بندر واقع در داخل کشور منتقل میشود. پس از آن، بار به بندر دیگری ارسال شده و دوباره به واگن قطار انتقال مییابد. در مرحله پایانی، محموله با استفاده از کامیونهای جادهای به مقصد اصلی خود حمل میگردد.
شرکت واردات کالا با تخصص در زمینه بازرگانی خارجی، ارائه دهنده خدمات کامل وارداتی از ثبت سفارش تا ترخیص نهایی از گمرک میباشد. شرکت گسیل متعهد است تا با شفافیت، دقت و سرعت، همراه قابل اعتماد شما در مسیر تامین کالا از بازارهای جهانی باشد. در صورت نیاز به راهنمایی، میتوانید از مشاوره کارشناسان مجرب ما از طریق وب سایت رسمی گسیل بهرهمند شوید.
هوایی یا جادهای
برای جابهجایی سریع کالا میان دو قاره، اغلب از ترکیب حمل و نقل هوایی و زمینی استفاده میشود. در این روش، محموله از نزدیکترین فرودگاه به مبدا با هواپیما به یکی از فرودگاههای نزدیک به مقصد نهایی ارسال میگردد. پس از انجام تشریفات گمرکی و تخلیه بار، ادامه مسیر توسط تریلی یا کامیون تا محل نهایی تحویل انجام میشود.
این شیوه به دلیل سرعت بالا و کاهش زمان حمل در ارسال محمولههای فوری یا حساس بسیار کاربرد دارد. صادرات کالا یکی از ارکان کلیدی در زمینه توسعه اقتصادی است که با هدف ورود به بازارهای بینالمللی و افزایش ارزآوری انجام میشود.
این فرآیند نیازمند برنامهریزی دقیق، شناخت مقررات بینالمللی و انتخاب مسیرهای حملونقل مناسب است. گسیل با ارائه خدمات تخصصی صادرات، همراه شما در گسترش بازار و دستیابی به مشتریان جهانی خواهد بود.
دریایی یا هوایی
در این شیوه حمل و نقل، ترکیبی از سرعت بالای حمل هوایی و هزینه مقرونبهصرفه حمل دریایی به کار گرفته میشود. این روش که به عنوان حمل ترکیبی دریایی-هوایی شناخته میشود، راهکاری کارآمد برای ارسال محمولههایی است که هم نیاز به تحویل سریع دارند و هم هزینه حمل برایشان اهمیت دارد.
به ویژه در مسیرهای طولانی بین قارهای، این روش انتخابی ایدهآل برای کالاهای تند مصرف، حساس به زمان یا فاسدشدنی به شمار میرود. چنین ترکیبی به شرکتها این امکان را میدهد که بدون تحمل هزینه کامل حمل هوایی، از مزایای سرعت آن بهرهمند شوند.
تریلی یخچالی یکی از تجهیزات حمل و نقل تخصصی برای جابهجایی کالاهای فاسد شدنی است که در صنایع غذایی، دارویی و کشاورزی کاربرد گستردهای دارد. انتخاب تریلی یخچالی مناسب، نقش مهمی در حفظ کیفیت کالا خواهد داشت. جهت خرید تریلی یخچالی با مشخصات فنی استاندارد، خرید خود را از طریق وبسایت رسمی گسیل انجام دهید.
کاربردهای حمل و نقل ترکیبی چیست؟
در روش جابهجایی چندوجهی، از چند نوع وسیله حمل و نقل برای رساندن کالا از نقطه آغاز تا مقصد نهایی استفاده میشود. این شیوه با بهرهگیری از نقاط قوت هر یک از روشهای موجود به بهینه سازی فرآیند حمل و نقل کمک میکند و باعث افزایش استفاده و انعطاف در عملیات لجستیکی میگردد. اصولا زمانی از این مدل حمل و نقل استفاده میشود که:
- کمبود یا ضعف زیر ساختها
در برخی مناطق به ویژه نقاط دورافتاده یا کمتر توسعه یافته، ممکن است شبکه حمل و نقل به صورت کامل و یکپارچه وجود نداشته باشد. در چنین شرایطی، استفاده از حمل و نقل ترکیبی راهکاری انعطاف پذیر محسوب میشود. با ترکیب وسایل مختلف حمل و نقل، میتوان موانع ناشی از کمبود زیرساختها را تا حد زیادی برطرف کرد و امکان جابهجایی بار حتی در مناطق با دسترسی محدود را فراهم نمود.
- صرفهجویی در هزینهها
یکی از مزایای مهم حمل و نقل ترکیبی، امکان کاهش هزینهها از طریق انتخاب روش مناسب برای هر بخش از مسیر است. به عنوان مثال، برای مسافتهای طولانی میتوان از حمل و نقل ریلی یا دریایی استفاده کرد که به طور کلی ارزانتر از روشهای دیگر هستند.
سپس، در بخشهای کوتاهتر یا برای رساندن کالا به نقاط دقیق، از حمل و نقل جادهای استفاده میشود. این انعطاف پذیری در انتخاب مسیر و وسیله نقلیه باعث کاهش چشمگیر هزینههای کلی خواهد شد.
- تسریع فرآیند ارسال
در مواقعی که زمان تحویل کالا اهمیت زیادی دارد مانند واردات محصولات از کشورهای پر مصرفی مثل چین استفاده از حمل و نقل ترکیبی میتواند سرعت جابهجایی را به شکل محسوسی افزایش دهد. با تقسیم مسیر به چند بخش و استفاده از سریعترین گزینه برای هر قسمت (مثلا هوایی برای مسافتهای حیاتی و زمینی برای تحویل نهایی)، زمان کلی انتقال به حداقل میرسد و کالا در مدت زمان کوتاهتری به مقصد میرسد.
- مسیرهای طولانی
وقتی قرار است کالا مسافت زیادی را طی کند، استفاده از ترکیب چند روش حمل و نقل میتواند انتخابی مناسب باشد. معمولا در چنین مواردی، بخش عمده مسیر با قطار یا کشتی طی میشود و در ادامه، کامیونها مسئول رساندن کالا به مقصد نهایی هستند. این روش علاوه بر کاهش هزینهها، باعث صرفه جویی در زمان و افزایش استفاده در کل فرآیند حمل و نقل میشود.
- ارسال به چند مقصد مختلف
اگر یک محموله قرار است به چند شهر یا منطقه مختلف فرستاده شود، حمل و نقل ترکیبی میتواند گزینهای بسیار کارآمد باشد. ابتدا بار به یک مرکز توزیع اصلی منتقل میشود و سپس از آنجا به مقصدهای مختلف ارسال میگردد. این شیوه باعث نظم بیشتر در فرآیند ارسال، کاهش هزینههای تفکیک بار و تسریع در تحویل میشود.
مزایا و معایب حمل و نقل ترکیبی چیست؟
حمل و نقل ترکیبی یکی از روشهای نوین جابجایی کالا است که در آن از ترکیب دو یا چند نوع وسیله حمل و نقل (مانند کامیون، قطار، کشتی یا هواپیما) برای انتقال بار از مبدا به مقصد استفاده میشود. این روش با هدف افزایش استفاده، کاهش هزینهها و بهبود پایداری زیست محیطی به کار گرفته میشود. در ادامه، به بررسی مزایا و معایب این نوع حملونقل پرداخته شده است:
مزایای حمل و نقل ترکیبی |
معایب حمل و نقل ترکیبی |
کاهش هزینه حمل و نقل در مسافتهای طولانی |
نیاز به هماهنگی بین چند نوع وسیله حمل و نقل |
کاهش مصرف سوخت و آلودگی زیست محیطی |
احتمال تاخیر در انتقال بین وسایل مختلف |
استفاده بهینه از زیرساختهای موجود |
نیاز به بستهبندی مناسبتر برای جابجایی چندمرحلهای |
افزایش ایمنی کالا در طول مسیر |
نیاز به بستهبندی مناسبتر برای جابجایی چند مرحلهای |
کاهش ترافیک جادهای |
دسترسی محدود به ایستگاههای حمل و نقل ترکیبی |
نکات مهم حمل و نقل ترکیبی چیست؟
در حمل و نقل ترکیبی که طی آن کالا با استفاده از دو یا چند شیوه حمل (مثلا ترکیب جادهای، ریلی، دریایی یا هوایی) از مبدا تا مقصد جابهجا میشود، رعایت نکات زیر برای حفظ کارایی، کاهش ریسک و تسهیل فرآیند بسیار ضروری است:
- هماهنگی بین شیوههای حمل
در حمل و نقل ترکیبی، هماهنگی دقیق زمانی و فنی میان بخشهای مختلف حمل بسیار حیاتی است. هرگونه تاخیر در اتصال وسایل حمل (مثلا از کشتی به کامیون یا از قطار به هواپیما) میتواند باعث تاخیر کلی، افزایش هزینهها و حتی آسیب به کالا شود.
- پوشش بیمه مناسب برای کل مسیر
بیمه در حمل و نقل ترکیبی باید تمام شیوههای حمل و نقاط انتقال را پوشش دهد. به دلیل تنوع ریسکها در هر مرحله (مثلا تصادف در حمل جادهای یا آسیب در حمل دریایی)، انتخاب بیمه نامه جامع بسیار مهم است.
- بسته بندی مناسب و مقاوم برای شرایط مختلف
کالا در طول مسیر ممکن است چندین بار بارگیری و تخلیه شود. بنابراین بستهبندی باید هم در برابر ضربه و فشار مقاوم باشد و هم بتواند شرایط محیطی گوناگون مانند رطوبت، گرما یا لرزش را تحمل کند.
- مدیریت صحیح اسناد و اطلاعات حمل
اطلاعاتی مانند مشخصات دقیق کالا، وزن، حجم، نوع بسته بندی، شرایط نگهداری، مبدا، مقصد و شیوههای حمل باید به صورت دقیق و یکپارچه مستند شده و در اختیار تمام بخشهای زنجیره حمل قرار گیرد. این کار از بروز خطاهای گمرکی یا عملیاتی جلوگیری میکند.
تفاوت حمل و نقل چند وجهی با حمل بین مدلی چیست؟
حمل و نقل کالا به وسیله ترکیب چندین وسیله نقلیه مختلف، امری است که در دنیای تجارت و حمل و نقل بسیار رایج است. با این حال، دو نوع اصلی از این حمل و نقل وجود دارد که هر یک ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. در ادامه، به بررسی این تفاوتها میپردازیم.
مدیریت و قراردادها
در حمل و نقل چند وجهی، تمامی مراحل حمل کالا توسط یک شرکت واحد انجام میشود. این شرکت با یک قرارداد یکپارچه مسئولیت حمل کالا از مبدا تا مقصد را بر عهده میگیرد. بعلاوه در حمل بین مدلی، هر بخش از حمل کالا به طور جداگانه توسط شرکتهای مختلف مدیریت و برای هر بخش قرارداد جداگانهای بسته میشود. این تفاوت باعث میگردد که در حمل بین مدلی نیاز به هماهنگی بیشتر بین شرکتها باشد.
مسئولیت
در حمل و نقل چند وجهی، مسئولیت کلی بر عهده یک شرکت است که تمامی مراحل حمل و نقل را از ابتدا تا انتها مدیریت میکند. این بدان معناست که اگر مشکلی در هر مرحله از حمل پیش بیاید، شرکت مسئول باید آن را حل کند.
اما در حمل بین مدلی، مسئولیت هر بخش حمل و نقل بر عهده شرکت خاصی است. این یعنی اگر مشکلی در هر یک از مراحل بوجود آید، هر شرکت تنها مسئول بخش خاص خود است و ممکن است هماهنگی برای حل مشکلات پیچیدهتر شود.
انعطاف پذیری و پیچیدگی
حمل و نقل چند وجهی معمولا به دلیل یکپارچه بودن مدیریت و قراردادها، پیچیدگی کمتری دارد. زیرا یک شرکت تمامی مراحل را هماهنگ میکند و نیازی به هماهنگی بین چندین شرکت مختلف نیست. اما حمل بین مدلی به دلیل این که هر بخش از حمل توسط شرکتهای مختلف انجام میشود، معمولا پیچیدهتر است. این پیچیدگی بیشتر به دلیل نیاز به هماهنگیهای دقیق بین شرکتها و قراردادهای متعدد است.
ویژگی |
حمل و نقل چندوجهی |
حمل و نقل بینالمللی |
مدیریت و قراردادها |
یک شرکت تمامی مراحل حمل را تحت یک قرارداد واحد مدیریت میکند. |
هر مرحله از حمل توسط شرکتهای مختلف و با قراردادهای جداگانه انجام میشود. |
مسئولیت |
مسئولیت کلی بر عهده یک شرکت است که همه مراحل حمل را مدیریت میکند. |
مسئولیتها بین چندین شرکت تقسیم میشود و هر شرکت مسئول بخش خاصی است. |
پیچیدگی و هماهنگی |
مدیریت یکپارچه و هماهنگ با پیچیدگی کمتر |
پیچیدگی بیشتر به دلیل نیاز به هماهنگی بین شرکتهای مختلف |
کلام پایانی
حمل و نقل ترکیبی به عنوان یکی از کارآمدترین روشهای جابجایی کالا، نقش مهمی در بهینه سازی زمان، کاهش هزینهها و کاهش اثرات زیست محیطی دارد. استفاده هوشمندانه از این شیوه، میتواند مزیتهای زنجیره تامین را افزایش دهد. در صورتی که درباره حمل و نقل ترکیبی پرسشی دارید یا نیاز به راهنمایی تخصصی دارید، لطفا در انتهای صفحه سایت گسیل کامنت بگذارید تا کارشناسان ما در اسرع وقت پاسخگو و راهنمای شما باشند.
سوالات متداول
- حمل و نقل ترکیبی چیست؟
- حمل و نقل ترکیبی به استفاده از دو یا چند شیوه حمل (مانند جادهای، ریلی، دریایی یا هوایی) برای جابجایی یک محموله در طول مسیر گفته میشود؛ بدون اینکه خود کالا هنگام تعویض وسیله نقلیه، بارگیری یا تخلیه شود.
- این نوع از حمل و نقل چه مزایایی دارد؟
- از مهمترین مزایای حمل و نقل ترکیبی میتوان به کاهش هزینهها، صرفه جویی در زمان، کاهش مصرف سوخت، کاهش آلایندگیهای زیست محیطی و افزایش امنیت بار اشاره کرد.
- چه زمانی استفاده از حمل و نقل ترکیبی پیشنهاد میشود؟
- زمانی که مسیر حمل طولانی است، زیرساخت مناسب برای حمل ریلی یا دریایی وجود دارد یا زمانی که هزینه حملونقل مستقیم زیاد است، حمل و نقل ترکیبی میتواند گزینهای بهینه باشد.
- آیا برای حمل و نقل ترکیبی نیاز به مجوز خاصی است؟
- خیر، به طور معمول نیازی به مجوز خاص برای استفاده از حمل و نقل ترکیبی نیست، اما بسته به کشور، نوع کالا و مسیر حمل، ممکن است برخی اسناد گمرکی یا حمل خاص مورد نیاز باشد.